2013 Sept. t/m december, Het huis

 

Op zaterdag 7 september komen Mark en zijn vrienden Erik en Lieke naar Kopscheid. Mark komt de bus terugbrengen, die hij heeft geleend voor zijn verhuizing en Erik en Lieke nemen een grote verrassing mee.
Erik heeft ongeveer 5 jaar geleden een walnoot meegenomen van de Mezenlaan, nadat hij van onze verhuisplannen had gehoord. Niet wetende dat het wat langer zou duren heeft hij de walnoot in een pot opgekweekt. Elk jaar moest hij een grotere pot zoeken, maar nu kon dit mooie cadeau eindelijk in Kopscheid geplant worden. Wij zijn hier ontzettend blij mee en hebben onze nieuwe walnoot gelijk een mooi plekje in de tuin gegeven. Onze eerste boom is geplant. De rest van de dag werken we gezamenlijk aan de muur van plantringen naast het huis. Met deze gezamenlijke inspanning schiet de muur lekker op, maar er moet nog een heel stuk, dus als iemand zin heeft..... Lieke heeft ondertussen een nieuw vriendje gevonden. De jonge kat van de buren, die inderdaad wel erg lief is, wijkt bijna niet van haar zijde.

De nacht van zaterdag op zondag heeft na al die droge weken een aardige verrassing voor ons. Het regent pijpestelen. Omdat het afdekzeil over de aangebrachte randbalken ligt, kan het water niet weg en blijft zich op het dak verzamelen. Het regent zo hard dat Lex midden in de nacht gaat kijken en aan het rekenen slaat over het gewicht van al dat water en of het kelderdak hier niet mee overbelast wordt. Hoger dan 11cm kan het niet komen en dan blijft de druk ruim onder de 250kg per m2. De volgende morgen blijkt er 10 cm water op het kelderdak te liggen, dit is met een dakoppervlak van bijna 110m2 toch een gewicht van 11.000kg!!. We zijn de halve dag bezig met het wegpompen en wegzuigen van het water van het dak, want morgen moeten de bouwers van het huis erbij. Aan het eind van de middag, rijden Mark, Erik en Lieke weer naar Den Haag en wordt een gezellig weekend afgesloten. Nu maar hopen dat we kunnen slapen want morgen beginnen ze met het huis.

Maandagmorgen 9 september 2013, 7:30uur

Rond half acht is er geluid van een zware vrachtauto te horen en we haasten ons naar boven om te kijken of het voor ons is. Er staat een grote vrachtwagen met een uitschuifbare trailer vol hout voor de oprit.
We herkennen maar een paar stukken hout als onderdeel van het huis, maar het is dan ook veel hout en dicht opeen gestapeld. Even later komt een kraan en een busje met een montageploeg. De vrachtwagen moet weer weg, opdat wij onze auto's weg kunnen zetten en de kraan een plekje op het voorterrein kan vinden. Een heel heen en weer gerij van zwaar verkeer en personenauto's in het zo rustige Kopscheid. Terwijl de chauffeurs met hun stuuroefeningen bezig zijn, beginnen de monteurs met het bestuderen van de bouwplaats en het dikke pak montage-tekeningen dat ze bij zich hebben. De ene na de andere tekening wordt uitgevouwen bestudeerd, weggelegd en teruggepakt en weer bestudeerd. Inmiddels staat de kraan opgesteld en kan gestart worden met afladen van de vele stapels hout van de vrachtwagen.

Er is flink wat ruimte op het terrein en de tuin, maar het kost toch moeite om alle pakketten een logische plaats op volgorde van gebruik te geven, niet in de laatste plaats omdat een aantal balken meer dan 15 meter lang zijn. De hele lange balken worden op het pad naar de tuin gelegd, de kolommen op het kelderdak, veel materiaal op het terras en het pad rond het huis en een grote stapel met hout om na de bouw af te werken voor de garage. Hier zitten bijvoorbeeld de glaslatten en dergelijke bij. De vloerbalken voor de eerste etage

hadden we al binnen en worden van de oprit naar naast de garage verplaatst. Met de 2 dekzeilen die als een hele grote prop naast de kelder zijn gelegd, ligt alles wel zo'n beetje vol met materiaal. Terwijl één van de monteurs bezig is de laatste stapels van de vrachtwagen te halen, beginnen de andere twee vast met het uitzetten van de middenkolommen en het boren van de bevestigingsgaten voor deze kolommen. Er wordt gelijk door het plafond van de keuken geboord. Daar zijn we niet zo blij mee, vooral niet omdat het dekzeil niet

teruggeplaatst kan worden en we al mogelijke lekplekken genoeg in het dak hebben.
Inmiddels is de vrachtwagen helemaal gelost en keert deze weer terug naar Nederland.
De montageploeg heeft al de benodigde gaten geboord en voorzien van draadeinden die zijn vastgezet met chemische ankers.
De eerste kolommen van het huis, kunnen overeind en op hun plaats gezet worden. Voor als er nog een weg terug was, is deze er nu helemaal niet meer.

Tussen de eerste kolommen worden tussenbalken gemonteerd. Dit is het enige moment dat dit kan, hierna is er al zoveel verband tussen de kolommen en balken, dat het niet meer mogelijk is om nog dergelijke balken te plaatsen. Terwijl 2 monteurs bezig zijn met het monteren van de kolommen en balken, is de derde alleen maar bezig met het uitzoeken wat als volgende gemonteerd moet worden en de benodigde balken te vinden in de enorme stapels hout die her en der verspreid liggen. Bijna voor alle balken is de kraan

nodig. Is het niet omdat de balken te zwaar zijn om te tillen, dan wel om de balken op de juiste hoogte te houden tijdens het monteren.
Wij kunnen niet veel meer doen dan toekijken, voor koffie zorgen en de laatste restjes water van de werkvloer verwijderen. Er is ook nog een ander klusje dat we kunnen doen en dat is de dekzeilen opruimen. Met deze zeer grote zeilen kunnen we alleen de wei voor het huis in, om ze eerst te laten drogen en ze vervolgens opvouwen. Ongelofelijk dat

deze zeilen in van die kleine (maar loodzware) pakketjes zijn aangekomen. Nu zitten we met 2 grote rollen dekzeil. Wat we hier verder mee moeten weten we nog niet, totdat Marjon het idee krijgt om deze zeilen in stukken te snijden en hier de gaten waar dadelijk glas moet komen mee dicht te maken. Een prima plan.
Ondertussen gaat het opbouwen van het houten skelet dat het vakwerk van ons huis moet vormen, gestaag verder. De eerste balken van 15 meter zijn geplaatst.
Aan het eind van de eerste dag ziet ons huis er uit als op onderstaande foto.

Dinsdagmorgen 10 september 2013

Op dinsdagmorgen zijn de heren van de montage weer vroeg bij ons. Wij zijn echter niet zo vroeg, want we hebben die nacht niet geslapen. Het heeft maandagnacht flink geregend en wij hebben ontdekt waar het kelderdak allemaal lekt als er geen dekzeil op ligt. We hebben midden in de nacht heel veel van onze spullen verplaatst en de vrijgekomen ruimten opgevuld met emmers en kuipen. Lex is in het pikkedonker nog een paar maal op het dak geweest om te proberen gaten te dichten. In de kelder proberen we met plastic, draadjes en

ducktape (of ducttape?)het water dan tenminste te geleiden naar de emmers en kuipen. Een verloren strijd want de muren zijn weer op verschillende plaatsen nat en ook de vloer krijgt weer een portie water te verwerken. Op zondag hadden we nog geprobeerd wat gaten preventief af te dekken, maar helaas zonder afdoende resultaat.
De monteurs zijn inmiddels al weer druk bezig met de houten kolommen, balken en liggers. De eerste dakgording is al weer geplaatst, hoewel dat niet eenvoudig was.


In de fabriek zijn zoveel mogelijk balken etc. voorgeboord en voorzien van de voor de montage benodigde draadeinden. Dat bespoedigd de montage aanzienlijk, maar maakt de montage bij de dakgordingen niet eenvoudiger. Deze moeten op zoveel kolommen tegelijk passen, dat één verbogen draadeind er voor zorgt dat het geheel niet meer op elkaar past. De monteurs moeten met de hoge trappen van kolom naar kolom om elke keer de draadeinden in de gording te laten passen. Dan moeten de gordingen ook nog in de

sparingen van de kolommen passen. Alleen met behulp van spanbanden lukt het om de gordingen op de juiste plek te krijgen, waarna deze met de hierbij behorende moeren vastgezet kunnen worden. De nokgording heeft nog een paar extra kolommen die deels later aan dwarsbalken worden bevestigd. De monteurs besluiten alle extra kolommen eerst op de grond te monteren en dan het geheel op te hijsen en op de andere kolommen te monteren. Ze zijn hier meer dan een uur mee bezig om de gording gemonteerd en op zijn plaats

te krijgen. Hij is duidelijk de moeilijkste van allemaal, maar uiteindelijk ligt ook deze balk op haar plaats en kan ook deze worden vastgezet met de grote moeren.
Het hoogste punt van het huis is bereikt. Marjon had gezorgd voor verschillende soorten biertjes, ook alcohol vrije en hiermee wordt het hoogste punt gevierd.
Het lukt op dinsdag om op één na alle gordingen te plaatsen. De laatste gording, die boven de erker, kan pas geplaatst worden nadat de kolommen die buiten het huis staan, zijn gemonteerd. Helaas

sluit bij één van deze kolommen de voetplaat niet helemaal goed aan op de betonplaat, waardoor deze niet afgemonteerd kan worden. Hij wordt toch geplaatst om in ieder geval de gording te kunnen plaatsen. Verder worden veel van de balken die de vloer van de tussenverdieping afdekken gemonteerd. Ook de balken rond de vide en het trapgat worden geplaatst. Het houten skelet begint steeds meer te laten zien van de toekomstige indeling van het huis. Het is dan ook een hele bijzondere belevenis om

nu in het echt te zien wat jaren geleden is bedacht en in de computer is getekend. Het lijkt veel meer op de 3D tekeningen dan je zou verwachten, echt een hele bijzondere ervaring. Terwijl de monteurs op dinsdag wat langer doorwerken om woensdag bijtijds terug te kunnen rijden, maken wij plannen over wat we nu als eerste aan moeten pakken. Materiaal hebben we al besteld, maar gelukkig is dat nog niet geleverd, want we zouden het echt niet kwijt kunnen. Dinsdagavond is het huis zover als op onderstaande foto.

Woensdag wordt gebruikt om de laatste gording te plaatsen, de laatste balken te monteren en de bouwplaats op te ruimen.
De kraan kan rond 9:30uur de terugreis aanvaarden, want er zijn geen echt grote balken meer te monteren. De monteurs werken nog een uurtje verder aan het houten skelet en beginnen dan met het opruimen van het gereedschap en de troep die overal rondslingert. Rond 11:00uur nemen we afscheid en rijden de heren weer terug naar Nederland. Een paar hele hectische dagen zijn afgesloten en wij hebben een begin van een huis.

De rust is echter van korte duur, want even na de middag worden de bestelde materialen afgeleverd. Een vrachtwagen vol met 4 pallets vol OSB-platen en timmerhout. Het lege voorterrein staat gelijk weer vol. Voor dat we dit kunnen verwerken moeten we echter eerst aan de kwast en roller. We willen het houten skelet overal tenminste één keer geschilderd hebben. Helaas merken we dat de herfst is begonnen. Net nadat we een eerste stuk geschilderd hebben begint een stortbui. Morgen maar weer verder.

We hebben het even te druk gehad om het blog verder bij te werken. Net als we met het ene klusje waren begonnen, moesten we dit al weer afbreken omdat een andere klus gedaan moest worden omdat er weer iemand anders kwam. Het is nu (11 oktober) nog steeds druk, maar ook slecht weer en dat gebruiken we om andere dingen te doen. Gewoon een dagje achter de computer, werken voor het Mauritshuis, administratie, bestellingen en nu ook even aan het blog werken.

Er waren 2 dingen belangrijk, na het plaatsen van het houten vakwerk. Er moeten zo snel mogelijk wanden worden geplaatst om het vakwerk te verstijven en voordat dit kan, moet er geverfd worden. Eerst verven dus, want we willen alles het liefst tenminste 1 keer geschilderd hebben voor dat we verder gaan. Al het houtwerk van het frame wordt net als de garage grijs, dus daar hoeven we niet over na te denken. We beginnen vol enthousiasme te schilderen, tenminste als het weer het toe laat. Met z'n tweeën schiet dat lekker op.
Maar er moet al weer een ander karwei gebeuren. Nu we een eigen aansluiting op het elektriciteitsnet hebben, kunnen we ook stroom krijgen. De eerste meter is inmiddels binnen en kan geplaatst worden. We hadden de stroom vanuit de tijdelijke bouwkast met haspels het huis ingebracht en de haspels met heel veel draad en lasdoppen aangesloten. Dat moet nu wat beter. Met een elektricien zijn we een halve dag bezig om alles te ordenen en in de meterkast aan te sluiten, gelukkig had ik alle kabels van labels voorzien en dat

scheelt veel zoeken. Eindelijk hebben we eigen stroom en hoeven we niet meer op te passen of niet alles op één haspel staat. Ook als we per ongeluk een fout maken, knalt er niets iets uit bij de buren, maar in onze eigen meterkast. Al weer een vooruitgang.
Nadat de eerste kolommen zijn geschilderd, kan begonnen worden met het plaatsen van de eerste laag van de buitenmuren. De muur van de keuken is de eerste. We brengen balkjes aan op het vakwerk en daar schroeven we platen OSB 

op. Na de eerste muur gaan we in de keuken verder met de muur onder het raam. Helaas blijkt de balk niet goed waterpas gemonteerd, dus zijn we eerst aan het demonteren. De balk zit vast met schroeven van 30cm lang en zijn er in gedraaid met een slagschroevendraaier. Uitdraaien van de schroeven is dan ook niet eenvoudig, maar het lukt ons wel en de balk kan opnieuw gesteld worden. Helaas signaleren we meer van deze fouten en leggen het werk even stil om foto's te nemen van de fouten en een rapportage te

schrijven. Een ander ding wat niet goed is, is dat er te weinig windankers zijn aangebracht. We hadden deze al in een doos zien liggen, maar nu we de montagetekeningen (die zijn achtergelaten) bestuderen, zien we dat er nog heel wat gemonteerd moeten worden. Voor het monteren van de balkschoenen voor de balken van de tussenvloer, hebben we een pneumatische vuisthamer gekocht. Die komt nu ook mooi van pas. De lokale bouwmarkt blijkt een grote voorraad verschillende slagankers te hebben, dus


gaten boren in het beton, slaganker en batanker monteren en dan de speciale spijkers met de vuisthamer er in slaan. Volgende. Helaas is er ook staal gebruikt in de betonvloer, dus soms moeten er meerdere keren geprobeerd worden voordat er een geschikt gat is. Uiteindelijk zitten alle ankers aan de onderdorpel. Nu alleen nog de windankers bij de kolommen, deze moeten echter ook nog uit de iroko onderdorpel gekeept worden en daar hebben we nu even geen zin in / geen tijd voor. We moeten vloerbinten plaatsen, want de etagevloer moet ook gemaakt worden. De balken van 100 x 170mm hebben we gekocht bij de dakdekker. Hij was de enige die dit snel, op maat en voor een redelijke prijs kon leveren. Eerst monteren we met de vuisthamer en de speciale spijkers een balkschoen (batanker) op de ligger en dan plaatsen we een vloerbint. Terwijl Lex de bint bevestigd, houdt Marjon hem op zijn plek. Voor de zekerheid (en omdat zij Lex kent) heeft Marjon een bouwhelm opgezet. De eerste keer dat die op de bouw gedragen wordt.
Het is nog een heel karwei om de balken te plaatsen, maar met gewoon door werken liggen de eerste balken. Nu kunnen de eerste vloerplaten er op. De platen zijn van 15mm OSB3 en hebben de hier algemene maat van 67,5 x 250 cm. Goed in je eentje te verwerken. Grappig om te signaleren dat zakken cement hier nog loodzwaar zijn en dit soort platen weer veel lichter als in Nederland. Het eerste stuk vloer ligt er in, nu de rest en dan nog een tweede laag OSBplaten hier kruiselings op lijmen en schroeven.

Op een avond krijgen we een telefoontje. Jan en Annemieke, of we het gezellig vinden als ze op de terugweg van hun vakantie nog even langs komen. Natuurlijk vinden we dat gezellig en op 18 september komen ze langs. Helaas gaan ze de volgende dag al weer weg en we vinden dat niet alleen jammer omdat ze dat leuke busje meenemen. Op dezelfde dag hebben we ook weer een afspraak met een bedrijf dat grondboringen doet voor warmtepompen. Deze aanbieding paste het beste en als onze vragen goed beantwoord worden, geven we deze firma de opdracht. De vragen worden goed beantwoord en met name de vraag wanneer geboord kan worden (nog in oktober). We geven opdracht en de eerste stap het aanvragen van de benodigde vergunningen kan beginnen. We lopen een beetje vooruit maar de vergunning komt 4 oktober binnen, dus in oktober kan wat ons betreft geboord worden. Nog wel even een warmtepomp kopen. We hebben weer een aanbieding gekregen van een lokaal installatiebedrijf en deze is aanmerkelijk scherper. Helaas is
hij tot begin oktober op vakantie, dus vragen stellen, afspraken maken en opdracht verstrekken moet nog even wachten.
Op 23 september komt de dakdekker een steiger rond het huis opbouwen. De steiger is flink en ze zijn hier bijna 2 dagen mee bezig. De 25e zijn ze weer terug met een aanhanger vol balken en een kraan. Eerst worden de balken op de hoeken geplaatst.
We kijken goed en zien dat de dakdekker precies doet wat is afgesproken, maar zo willen wij het niet en voor het eerst gaan
 we echt iets veranderen. De balken van de westgevel moeten een dakpanlengte ingekort worden om mooi uit te komen met de garage. Ter plekke worden de balken ingekort en worden opnieuw op het dak geplaatst. Veel beter, nu kan de rest ingekort en geplaatst worden. Met het plaatsen van de meer dan 8 meter lange balken zijn de heren 2 dagen bezig. Op 26 september zitten de dakbalken en heeft het huis ineens veel meer vorm gekregen. Leek eerst het houten vakwerkframe erg op de tekeningen die ik hiervan gemaakt heb,
nu begint het geheel echt op het huis te lijken. Zoals gebruikelijk (dat hebben wij tenminste van de vele bekeken bouwprogramma's begrepen) lijkt het huis beurtelings te groot, te klein, weer te groot en dan .....
Inmiddels hebben we bericht gehad van de bouwer van het frame dat hij maandag en dinsdag (30 sept en 1 okt) langs komt met 3 man om onze klachten weg te werken. We zijn benieuwd want er zitten een paar punten bij die bijna niet op te lossen zijn.
Om ze alles te kunnen laten doen moet er
wel nog even een betonpoer gestort worden. Vrijdag snel beton gehaald, een bekisting gemaakt en beton gestort. Zondag ontkist en het ziet er goed uit.
Maandagmorgen zijn als eerste de dakdekkers op de bouw. Zij beginnen met het plaatsen van het speciale doek. Als dit is geplaatst is het dak voor 95% dicht en zouden we theoretisch geen last meer mogen hebben van de regen. We zijn benieuwd, maar het zou op zijn zachtst gezegd wel fantastisch zijn na alle lekkage ellende.
De eerste banen zitten er snel op en op de foto is mooi de sparing voor het raam in de badkamer te zien. Even later staan de heren van het vakwerk op de stoep. Ze hebben allerlei onderdelen bij zich, inclusief een extra stalen plaat voor een kolom, langere oren voor te korte oren, nieuwe houten balken voor beschadigde en veel gereedschap. Ze beginnen direct met de kolommen die niet nauwkeurig zijn geplaatst (en waarvan wij dachten dat er niets aan te doen was). Ze zagen de kolommen los en lijmen ze op de nieuwe
betere plek. De kolommen worden ook vastgeschroefd en de schroefgaten keurig met houten proppen weggewerkt. De heren werken keihard en aan het eind van de dag is de hele lijst afgewerkt. Over deze service zijn wij meer dan tevreden.
De dakdekkers gaan ondertussen door met het plaatsen van het doek. Bijna vergeten, maar voordat zij dit wilden doen moest wel de vloer van de etage dicht zijn om vallen van hele grote hoogte wat te beperken. Wij hebben keihard gewerkt om dit klaar te krijgen. Wel helaas, want er bleken 2
 balken meer nodig dan we hadden gekocht. en uiteraard hebben deze balken een maat die niet zo te krijgen is. Helaas had ook de dakdekker deze breedtemaat niet liggen. Bellen, zoeken, maar nergens iets te krijgen wat er op lijkt. Jan en Els wilden na hun vakantie graag weer een weekendje komen om te helpen en de vraag bij Jan gelegd. Hij zou kijken of hij de balken kon krijgen.
Na het plaatsen van het doek gaan de dakdekkers verder met het plaatsen van de latten en panlatten. Hierdoor ligt het doek
vast en hier kunnen later de pannen op gelegd worden. De beloofde monsters van de dakpannen zijn er nog niet, dus we kunnen nog geen definitieve keuze maken, maar we begrijpen dat de pannen snel leverbaar zijn.
een leuke verassing is dat John Walraven ineens voor de deur staat met stroopwafels, wijn en de allerlaatste Allerhande. Hij had een vergadering in Duitsland en rijdt op de terugweg even langs. Super.
De dakdekkers hebben inmiddels ook de boeiborden aangebracht en omdat de steiger er nog staat, kunnen deze mooi geschilderd worden. Maar dat moet dan wel direct gebeuren. Het is gelukkig lekker weer, dus alle moed wordt verzameld en de steiger beklommen. Dat is van boven altijd veel hoger dan je zou verwachten en de steiger is ook veel wiebeliger. Maar hoe meer we dit kunnen verven vanaf de steiger hoe fijner het is.
Vrijdagavond komen Jan en Els. Jan kon ook de vloerbalken niet krijgen, maar heeft deze op zijn werk gemaakt van 2 verschillende maten balken. We kunnen dus lekker verder werken aan de vloer. Terwijl Lex de laatste gaten in de vloer dichtmaakt, begint Jan met het verlijmen van de 2e laag. We krijgen dit weekend een flink stuk, bijna de helft is nu dubbel belegd. Zondag rijden Jan en Els terug na een weekend met hard werken, maar wat ook erg gezellig was. Dinsdag rijden wij terug voor Mark zijn verjaardag. We gaan met moeite weg, want de dakdekkers werken die dag aan de goten. We zien het wel als we terug zijn. Als we terug komen zijn inmiddels ook de pannen en de dakramen gearriveerd. Het dak kan nu af gemaakt worden.
 





Maandagmorgen de 14e komen de kraan van de dakdekker en de dakdekkers weer terug. Ze beginnen met het plaatsen van de dakramen. Het eerste raam zit er snel in, maar moet er helaas nog sneller weer uit. Het raam is een ander type dan gewenst. De dakdekker geeft toe dat er iets is misgegaan en zal zorgen voor andere ramen. Helaas, nu kan het dak nog niet helemaal dicht. Het dakraam van de badkamer in de andere dakhelft klopt wel en wordt helemaal afgemonteerd. Kunnen wij kijken hoe het staat en hoe de andere ramen er uit komen te zien. Eén van de dakdekkers gaat verder met het maken van de goten en de zinken afdekkingen van de boeiborden etc. Hij maakt ze wel klaar, maar monteert ze nog niet. Dan hebben wij mooi de gelegenheid om de boeiborden te verven. Nu kunnen we er van de steiger nog redelijk bij. Het verven gaat (zelfs met knikkende knieën op de steiger) redelijk vlot. Helaas werkt het weer niet mee, het is zeker niet elke dag verfweer en als we geverfd hebben, begint het steevast een paar uur later te regenen. Dit verfwerk zal dan ook geen schoonheidsprijs krijgen,
maar het is de eerste jaren wel goed beschermd en dat is eigenlijk belangrijker.
Terwijl de ene dakdekker nog aan de goten werkt, begint de ander alvast met het uitleggen en uitmeten van de pannen en het monteren van de nokvorsten. Eerst wordt een speciale strook aangebracht en dan de nokvorsten. Met het leggen van de pannen beginnen ze met de oostelijke helft van het dak, die van het raam van de badkamer. Vanwege de bomen en struiken aan die kant, kan je dit niet goed met enige afstand fotograferen. Maar al snel beginnen ze aan de andere kant en dat is niet alleen goed te zien, maar ook goed op beeld vast te leggen. Het gaat heel snel, bijna de gehele kant van het dak wordt op 1 dag gedaan. de heren lopen dan ook over het dak, alsof het niet schuin staat en niet op hoogte is. De pannen worden niet aangegeven, maar aangegooid. Hetgeen dat nog het meeste ophoudt is het om de zoveel pannen aanbrengen van een klem. De klem gaat onder de panlat door en over de zijkant van de pan, zit ie lekker vast bij storm. We hebben gekozen voor een iets grotere pan. Dat kan met dit formaat dak goed en maakt het geheel wat rustiger van aanblik. Een hele gladde pan wilden wij niet, want dat maakt het dak erg vlak en karakterloos. Nu het ligt zijn wij erg tevreden.

Vrijdag de 18e wordt weer een nieuwe mijlpaal bereikt, de warmtepomp wordt afgeleverd. De pomp van 240 kilo of zo, wordt keurig naast de vrachtwagen op ons parkeerterrein gezet. Wij zijn de enige op de bouwplaats, er is geen enkele sterke kerel te bekennen. We lenen een palletwagen van onze elektricien en samen brengen we de warmtepomp naar beneden. De palletwagen loopt zwaar op het grindpad en dat is maar goed ook, want de helling is toch behoorlijk stijl. We komen bij de kelder en hoeven nu alleen nog naar binnen. Een oprit van resten OSB werkt niet omdat dit veel te glad is. Maar de bovenkant van de pallet ligt bijna op gelijke hoogte als de keldervloer. We besluiten de warmtepomp uit te pakken en zo naar binnen te schuiven. Dit lukt wonderwel goed en we hebben hem binnen. met telkens licht kantelen zetten we de pomp op een stuk plastic en schuiven hem over de vloer naar de keuken. We krijgen hem op zijn plek. Er zit een stapel installatie en instructieboeken op A4 formaat bij van meer dan 10 cm dik, maar
dit blijken 4 talen te zijn, dus wat we nodig hebben is maar 2,5 cm dik. Eén van de eerste dingen die in de boekjes staat, is hoe je de warmtepomp kan opdelen voor transport om hem lichter te maken. Wel lekker binnenin de verpakking. Op zaterdag wordt de warmtewisselaar afgeleverd. Die hebben we in Nederland gekocht omdat hetzelfde apparaat in Duitsland een dikke 30% duurder is.
Dit weekend komen Bart en Jacques een handje helpen. We maken de zijkanten dicht met resten van de grote dekzeilen. Dat scheelt enorm als je in huis wil werken en ook als het waait en regent blijft het droog in huis. Nodeloos te schrijven dat ook dit weekend weer enorm gezellig was en dat er weer zinvolle dingen zijn gedaan.

Maandagavond 21 oktober

Het bedrijf dat we opdracht hebben gegeven voor het maken van de aardwarmtesondes, zou de boringen even tussendoor doen. De installateur waar we de warmtepomp gekocht hebben, was hier zeer sceptisch over en het zou hem verbazen als dat nog dit jaar ging lukken. Nou hij mag verbaasd zijn, want dinsdag zou geboord gaan worden en maandagmiddag arriveerde het grote materiaal al. Op een flinke vrachtwagen stond een lekker boormachientje en erachter hing een supergrote compressor.
Wij maken ons gelijk zorgen over de hoeveelheid geluid, maar dat viel in de praktijk erg mee. Verder zijn die dag al een speciale container en 4 kuub zand gearriveerd. Het staat weer lekker vol en maar goed dat de dakdekker vanmorgen vroeg zijn kraan heeft weggehaald.
Dinsdagmorgen wordt de boormachine op de juiste plek gezet, de compressor geïnstalleerd, alle slangen uitgerold en aangesloten en kan het boren beginnen.
Er moeten 2 gaten geboord worden van elk 100 meter diep. In elk gat komen 2 dubbele
slangen/buizen die aan het eind zijn gekoppeld door een speciaal eindstuk. De twee eindstukken worden vastgemaakt aan een groot rond gewicht, dat de slangen/buizen naar de bodem moet laten zakken. Het boren zelf duurt ongeveer een halve dag per gat. Gestart wordt met een binnen en een buitenbuis die tegelijk geboord worden. Op ongeveer 3 meter diepte gaat de keileemlaag over in de lokale steensoort. Nu hoeft er geen mantelbuis meer meegeboord worden en wordt met alleen de binnenbuis verder
geboord. Elke keer wordt de buis met een kleine 2 meter verlengd. Op ongeveer 20 meter diepte wordt grondwater aangeboord. Dit grondwater wordt via de tuin afgevoerd in de wei. Nadat het gat is geboord worden de slangen/buizen in het gat gebracht. Na een meter of 40 zakken ze niet meer omdat ze drijven op het grondwater. De slangen/buizen worden gevuld met water en nu zakken ze weer verder. Zo verdwijnt 100 meter in het niets. Nadat de slangen/buizen in het gat zitten wordt dit gat afgepompt met een speciaal cement zandmengsel. Om dit goed in het gat te krijgen is een 5e slang ingevoerd. Aan het eind van de dag steken er 5 slangen/buizen uit de grond. Op woensdag wordt de andere put geboord en rond 15uur vertrekken ze weer naar de volgende boorput. Nu nog even een sleuf graven een schacht zetten en dan kan de hele boel aangesloten worden. O ja, er moet ook nog wat aan de warmtepomp gebeuren voordat de hele installatie werkt. Lekker klusje voor slecht weer.

Voor het graven van een sleuf voor de leidingen en het plaatsen van een schacht, de kelderbouwer gebeld, die weet immers precies waar alle andere leidingen liggen. Hij komt zodra de graafmachine beschikbaar is. Ondertussen kunnen wij mooi de warmtepomp aansluiten. Na de  superdikke installatiehandleiding 3 keer doorgelezen te hebben, begint het eindelijk een beetje duidelijk te worden hoe je deze moet aansluiten. We realiseren ons dat de muur achter de warmtepomp niet gestuct is en dat na installatie, deze
ook nooit meer gestuct gaat worden. Dus eerst maar weer met roodband aan de gang. Omdat het er gelijk weer wat van opknapt, hebben we hier geen spijt van. Nadat de muur klaar is, rest slechts nog het opruimen, we geloven dat we voor het eerst dit raam schoonmaken.
Als eerste hangen we het vulstation op, overigens doen we dit 3 keer, op de foto hierboven kan je zien waar hij eerst hing, nu hangen we hem recht achter de warmtepomp op de nieuw gestucte muur.

Het volgende dat we verplaatsen is het expansievat van de vloerverwarming. Dit geeft ruimte voor de warmtewisselaar. Het klinkt zo eenvoudig, maar we zijn echt lang aan het puzzelen geweest waar alles het beste opgesteld kon worden en hoe dan de leidingen komen te lopen. Nu de onderdelen hun definitieve plek (lijken te) hebben, kan begonnen worden met de leidingen. We hadden niet gedacht nog met koperen buis en soldeer aan de gang te gaan, maar dat is voor een deel van de leidingen toch de handigste oplossing.


Op maandag 4 november zou begonnen worden met het graafwerk, vanwege het slechte weer wordt dit dinsdag. Na het graven is de puinhoop op het voorterrein onvoorstelbaar. Het is één grote moddertroep met bergen grond, die telkens weer in de gegraven gleuven vallen. Helaas moet ook een groot deel handmatig worden gedaan en dat is met de kleigrond met stenen echt geen feest. Wat net gegraven is, stort weer in en dan weer opnieuw. We komen op 1 dag niet gereed en zaterdag gaan we verder. Het moet wel klaar, want
ergens volgende week komen ze de boorputten aansluiten. Wij gaan weer verder met het aansluiten van de apparatuur. Nu we toch zo bezig zijn, sluiten we gelijk de regenwaterpomp aan. Die hadden we al maanden in huis, maar waren hier nog niet aan toe gekomen. Het water uit de regenwateropslagtank is zo helder, dat we hier misschien ook wel de was mee gaan doen. Links op de foto hiernaast zie je de pomp staan. Hij maakt wel veel lawaai, dus daar zal een geluiddichte kast omheen moeten.
We hebben vandaag, donderdag 7 november ook het glas en de buitendeuren besteld. Het glas kan er al met 3 weken zijn en er moet nog veel voorbereidend werk gebeuren. Gelukkig komen Jan en Els een paar dagen helpen. We verheugen ons hier erg op.



Op 8 november staat de dakdekker weer voor de deur, of eigenlijk beter, weer op het dak. De ontbrekende dakramen zijn binnen en ze komen ze nu plaatsen. Ook maken ze dakdoorvoeren voor de rioolontluchting en een afzuigkap in de keuken. Helaas is de bestelde schoorsteen voor de houtkachel nog niet binnen, anders had die ook gelijk gemonteerd kunnen worden. Maar in de loop van de dag gaat het hard regenen, dus de heren dakdekkers krijgen niet alles klaar en moeten nog een keer terugkomen. Hopelijk lukt dat nog voor de echte winter, maar nu is het dak in ieder geval helemaal dicht.
Op 8 november wordt verder gegaan met het graafwerk en de schacht voor de bodemboringen geplaatst. De baggertroep was al enorm en wordt zeker niet minder. De schacht wordt gezet op stenen om vrij te blijven van de bodem, zodat de leidingen hier onderdoor geschoven kunnen worden. De ringen worden met cement op elkaar gezet. De schacht is aan de grote kant, maar een kleinere schacht was niet op voorraad en om nu nog langer in de bagger te blijven zitten. We kunnen de auto's niet meer op ons terrein kwijt en moeten over de bergen modder naar de straat lopen. Gelukkig ligt er ook een berg zand, dat is in vergelijking met de rest nog redelijk schoon. Door de dakdekker is het voorste deel van de steiger weg gehaald. Deels om dat ze zelf een stuk steiger voor een ander project nodig hadden en deels doordat wij er veel last van hadden met het graafwerk. Omdat de steiger boven het graafwerk bijna op instorten stond, was de timing perfect. 


Nadat het laatste voorbereidende graafwerk is gedaan, is er nog tijd om de problemen met de ingegraven ventilatiebuis op te lossen. De buis eindigt in een grindput, die we al een keer vergroot hebben omdat het water niet wegliep. Die situatie is niet beter geworden, er blijft water in de buis staan. Nu dus tijd voor een alternatieve oplossing.  We graven het eind van de buis op en plaatsen hier een T-stuk op. Het deel dat naar beneden gaat wordt afgesloten met een kap en de andere kant komt tot boven de grond. Het condenswater kan zich nu verzamelen en we kunnen dit dan afpompen als het nodig is.
Jan en Els komen een extra lang weekend helpen met het maken van de nodige latten en regels voor het plaatsen van het bestelde glas. We beginnen met de stapel hout voor glaslatten, onderdorpels etc. naar binnen te brengen. Daar ligt het beter beschut. Voor dat we aan de ramen kunnen werken, moet eerste de tweede laag OSBplaten op de tussenvloer worden gelijmd en geschroefd. Daar beginnen we dus mee. Nadat we ongeveer de helft van de etage hebben gedaan beginnen we met de raampartijen. We bespreken hoe dit glas dadelijk het beste geplaatst kan worden en beginnen met het werk. Latten, planken en balken worden op maat gezaagd en tegen de kolommen en liggers geschroefd. Voor het plaatsen van de buitenjaloezieën zitten van die grote bouten in de weg. Deze moeten eerst ingehakt worden, nu blijkt pas goed wat voor een weerbarstig hout lariks is. We doen de raampartij aan de tuinkant, zodat we zoveel mogelijk voorbeelden hebben van hoe het moet worden als de glasleverancier komt inmeten.

Tussendoor en tot in de late uurtjes, doen we ook nog andere klusjes, zoals het inhakken van de sloten in de garage en het monteren van de deurgrepen. Helaas hebben we verschillende maten deurkrukken gekregen, dus dit klusje kan niet afgemaakt worden. Tijdens het werken worden we door Els en Marjon goed voorzien van de broodnodige hapjes en drankjes. Het met z'n tweeën werken is gezellig, maar het met zijn vieren gezamenlijk ontbijten, lunchen en dineren is nog gezelliger. Helaas moeten Jan en Els ook weer terug, maar we zijn enorm opgeschoten. Als dank voor de gezelligheid krijgen we van Els een foto, die ze Stoere jongens genoemd heeft. Op facebook krijgt de foto veel reacties, die zeker het lezen waard zijn.

Op 14 november komen ze de buizen van de bodemboringen aansluiten en vullen. Lex is vroeg opgestaan om de ingestorte kanalen weer open te graven. Hij was hier mee gestopt omdat het maar bleef instorten. Hopelijk is dit de laatste keer dat hier gegraven moet worden en komt het werk vandaag klaar. De leidingen die vanuit de boorgaten komen worden verlengd tot in de schacht en daar gemonteerd op 2 verdelers. Eén voor de aanvoer en één voor de afvoer, per verdeler 4 leidingen. Eerst even uitzoeken welke de aan- en afvoeren zijn en dan de schacht in, op lengte maken en monteren.
van de verdelers worden 2 leidingen naar het huis getrokken en in het huis gebracht. De speciale muurdoorvoeren zijn gelijk met het metselen van de kelderwanden al aangebracht. Nu de leidingen nog spoelen en dan vullen met ethyleenglycol. Aan het eind van de morgen zijn de werkzaamheden klaar en hoeven de leidingen alleen nog aan de verdeler van de warmtepomp te worden aangesloten. Dat bleek niet tot de werkzaamheden te behoren en daar hadden we eigenlijk wel op gerekend.
Op 19 november komt Dethlef weer met de graafmachine om eindelijk alles weer dicht te gooien. Na een paar uur met modder gooien, is het voorterrein weer redelijk vlak, maar nog steeds een grote modderbende. Dethlef haalt een vrachtwagen steenslag bij de steengrove en ondertussen begint Lex vast met het aantrillen van de grond. Aan het eind van de dag hebben we weer een keurige parkeerplaats en kunnen de auto's weer voor de deur staan. Helaas staat er nog wel een container (die vanwege de gegraven sleuven niet weg kon), we moeten maar afwachten of de vrachtwagen die hem komt halen, wat van het terrein over laat.
Wij gaan weer verder met het aansluiten van de warmtepomp, wat een behoorlijke klus blijkt te zijn en leggen tussendoor ook nog even de rest van de platen OSB op de tussenvloer. We vervelen ons nog steeds niet.
Op 21 november valt de eerste sneeuw, precies een de dag nadat onze tijdelijke verwarming het opgeeft. het koelt in de kelder nu af naar 13/14 graden, lekker fris.
Naast sneeuw om het huis, wordt de sneeuw door de wind ook in het huis geblazen. Ook weer bijzonder, sneeuw ruimen op zolder.

Op 22 november wachten we op de laatste koppelingen die Jan voor ons gekocht heeft en Menno naar ons heeft opgestuurd. Als we dit hebben kunnen we de warmtepomp laten draaien en wordt het misschien wat warmer. Vandaag horen we ook dat volgende week donderdag het eerste glas komt, spannend (maar we moeten nog heel wat voorbereiden). Om half drie krijgen we de koppelingen en kunnen we weer verder. Jan bedankt voor het ophalen van de onderdelen en Menno bedankt voor het opsturen. We gaan vaker via Menno pakjes laten opsturen want we hadden al een keer pepernoten in een pakje ontvangen en nu een zak drop. We kunnen niet wachten op het volgende pakje.

Het aansluiten van de warmtepomp heeft nog heel wat voeten in de aarde. Dankzij de opgestuurde koppelingen kunnen we de circuits van warmwater en CV helemaal aansluiten. Maar helaas moet de installateur komen voor het aansluiten van de warmtepomp op de bodemboringen. Daar zijn gespecialiseerde materialen en gereedschap voor nodig. Het telkens doorlezen van de installatiehandleiding heeft wel opgeleverd dat we nu weten dat de warmtepomp ook zonder aansluiting op de bodemboringen kan draaien. Dit wilden we eigenlijk niet doen, maar met 13 graden

 in huis lijkt dat nu wel een goed idee. Wat puzzelen met de handleiding en de instelbare menu's op de warmtepomp leveren uiteindelijk resultaat. De warmtepomp draait en na een paar uur hebben we warm water voor de douche en voor de vloerverwarming. Het is inmiddels zo afgekoeld dat het meer dan 2 dagen duurt voordat de vloeren weer warm aanvoelen, maar vanaf dat moment wordt het steeds aangenamer in de kelder.
Op de 26e komt de dakdekker de laatste zaken afmaken, waar ze de laatste keer mee moesten stoppen vanwege de regen.
Dat komt mooi uit, want inmiddels is de schoorsteen voor de houtkachel ook binnen en kan die gelijk op het dak gemonteerd worden. Er moet nog het een en ander gebeuren, maar de mogelijkheid begint te ontstaan om dadelijk de houtkachel te stoken en we wat warmte in het huis kunnen brengen.
Op 28 november wordt, geheel volgens afspraak, de eerste partij glas afgeleverd. Aan de voorkant maken de glaszetters een tijdelijk balkon, waar het glas voor de verdieping op gezet kan worden en vandaar
naar binnen gebracht.
De wagen die het glas komt afleveren heeft een kraan en die zet een compleet rek met glas op het balkon. Van het balkon worden de ramen 1 voor 1 naar binnen gebracht. De kleintjes gaan makkelijk, maar de grote ramen wegen ongeveer 150 kilo en dat vraagt wat meer. De glaszetters wikkelen singels om hun schouders en onder het raam door en met 4 man worden de grote ramen 1 voor 1 naar binnen gebracht.
De ramen zien er niet alleen spectaculair groot uit, maar ze zijn ook erg dik. We wisten al dat het drielaags glas 44 tot 48

mm dik zou zijn, maar als je het nu ziet staan dan is het echt dik. Het met Argon gevulde glas heeft een isolatiewaarde van 0,6. Ter vergelijking, heel goed dubbelglas heeft een isolatie waarde van 1,1. Dit glas isoleert dus 2 keer zo goed. Met onze hoeveelheid glas is dat ook erg belangrijk, maar naast de voordelen op de energierekening is er een minstens zo belangrijke eigenschap van dit glas. Als het buiten bijvoorbeeld 10 graden vriest, dan blijft de binnenste ruit altijd nog tussen de 18 en 20 graden warm (bij een
kamertemperatuur van 21 graden). Dit betekend dat als je naast het glas zit je nog steeds comfortabel warm zit en niet de kou van het glas voelt afstralen. Dat althans in de theorie, wij gaan dadelijk in de praktijk ontdekken of dit echt zo is. De dikte van de ramen wekt echter veel vertrouwen op dit gebied.
Terwijl de glaszetters de ramen naar binnen brengen, zijn wij hard bezig om het plaatsen van het glas mogelijk te maken. Het was van te voren niet bekend welk glas zou komen en wij dachten dat eerst de
eenvoudigste = rechthoekige ramen afgeleverd zouden worden. Mooi niet, juist bijna alle 3- en 5 hoekige ramen worden afgeleverd, plus de ramen voor de erker en nog een paar. Als een speer aan de gang om er voor te zorgen dat de 3- en 5 hoekige geplaatst kunnen worden. Ondertussen wordt de erker van glas voorzien. Op vrijdag gaan ze verder met het plaatsen van glas, maar wij moeten echter naar Nederland om hout te halen. We zijn zeer benieuwd wat er gebeurt is en zodra we terugkomen kijken we met een zaklamp wat er geplaatst is. Zaterdag beginnen we met het plaatsen van glaslatten etc. in de erker. Eindelijk kan het plastic, wat met veel moeite met Bart geplaatst is, weg. Het is een echte onthulling en met het resultaat zijn wij zeer tevreden.

Nu verder met timmerwerk om het plaatsen van de andere ramen mogelijk te maken, want waarschijnlijk komt aanstaande week de volgende/laatste lading glas.

Wij zijn druk met het timmeren en schilderen van allerlei constructies die nodig zijn voor het kunnen plaatsen van de volgende lading glas. Op 3 december gaat de telefoon, Joke Cramer is met zoon Rutger onderweg en omdat het bijna niet om is, willen ze even langskomen. Wij vinden dat alleen maar gezellig. S-avonds laat komen ze aan in de camper van Rutger en de volgende morgen staan de campers broederlijk naast elkaar geparkeerd. Rutger moet naar een toernooi en daarom moeten ze helaas al weer op weg. Een kort bezoek,
een grote verassing en bovenal; erg gezellig. Tussen het timmeren door werken we ook aan de warmtepomp. Die is geheel aangesloten, maar werkt niet goed. Na een week puzzelen besluiten we de bekleding van de warmtepomp er weer af te halen en alles nog een keer te controleren. Bij het nakijken ontdekken we dat er een losse draad in een klep zit. Dat was lang zoeken, maar gelukkig snel gerepareerd. En vanaf dat moment draait de warmtepomp volop. Het wordt wat warmer in de kelder en met minder energiegebruik. Nu de
warmtewisselaar nog, maar dat wordt zeker volgend jaar. Het timmeren aan de ramen, gaat onverdroten verder. Voor de bovenlichten, moet alles getimmerd worden. Eerst een onderdorpel op de 2 balken. Op deze foto wordt net een onderdorpel neergelegd bij het trappenhuis. Hierboven moet nog een koof gemaakt worden voor de buitenjaloezieën en een extra constructie voor het glas. Maar zo boven het trapgat is het op hoogte niet handig werken en zeker niet als het zwaar wordt. Omdat we voor de balkons
toch balken nodig hebben, bestellen we die en kunnen deze dan tijdelijk bij het trapgat gebruiken. Helaas duurt het even voordat we de balken krijgen.
Ondertussen verder gewerkt aan de bovenlichten in de erker. Voor de zijramen is aan de bovenkant tegen het dak niets aanwezig voor het glas. We maken daar een schuine balk en plaatsen glaslatten. De glaspanelen zijn er al, dus we kunnen dat helemaal op maat maken. De onderramen van de erker voorzien we gelijk van alle glaslatten etc.

Volgens afspraak komt op 12 december de tweede lading glas. Uiteraard ijzelt het op deze dag, altijd leuk als je met een wagen vol glas onderweg bent. De ijzel blijft niet beperkt tot de weg. De fijne ijzelmist is ook door de openingen op de etage naar binnen gewaaid en heeft de hele vloer spiegelglad gemaakt. We hebben genoeg zaagsel, dus hiermee maken we de vloer stroef. Als de glaszetters komen, kunnen ze in ieder geval aan de slag.
Met een ruim uur vertraging komen het glas en de mannen. Tot grote schrik van de
 leverancier blijken er 2 ruiten te ontbreken. Wij vinden dat helemaal niet erg, want we lopen vreselijk achter met het timmerwerk voor de ramen. Dat ze nog een keer terug moeten komen, ligt dus gelukkig niet aan ons. Vandaag worden de zwaarste ruiten geplaats, ruim meer dan 200kg per stuk. Vol afgrijzen kijken wij toe hoe 6 man met een ruit van 230kg op het dakje van het trapgat stapt. Dit dakje hadden wij met Jan gemaakt tegen de regen, het was nooit bestemd om op te lopen en zeker niet met deze gewichten.
Gelukkig gaat het goed en na veel manoeuvreren onder de balken door, staan ook de grote ruiten. Nu verder met de bovenlichten, helaas heb ik er 4 nog niet af. Voordat ik de ramen onder de grote badkamer kan timmeren, moeten we eerst riool aanleggen. Als we dit nu niet doen, kan dit niet meer. Zonder afvoer geen badkamer, dus maken we de eerste aansluitingen op het riool. Op de foto hiernaast is goed te zien dat de zijwanden van de dak etage ook nog getimmerd moeten worden. Totdat deze er zijn is het
huis nog niet wind- en waterdicht. Staat dus hoog op de prioriteitenlijst.
Maandag 16 december worden de rollen isolatie voor het dak en nog meer timmerhout afgeleverd. Op de foto is slechts een deel van de rollen isolatie te zien. De isolatie is 20cm dik en isoleert het dak ruim boven de norm van het bouwbesluit. Dat moet ook wel want hoe dik glas je ook neemt, het isoleert nooit zo goed als een goed geïsoleerde muur. Met de dakisolatie compenseren we dit.
Woensdag worden de 4 buitendeuren voor op de etage bij de balkons afgeleverd. Donderdag komt het laatste glas en wordt alles gemonteerd. Als dit lukt ontbreken alleen de voordeur, de keukendeur en de schuifpui nog, maar dat wordt de tweede helft van januari.

Op woensdag 18 december krijgen we een telefoontje van de glasleverancier; de vrachtwagen die de balkondeuren moet leveren heeft pech. De deuren worden vandaag niet afgeleverd en onbekend is wanneer ze wel komen. Wij hebben inmiddels begrepen dat na vrijdag zo'n beetje alle bedrijven in de Eifel met Kerstreces gaan en pas weer op 6 januari aan het werk gaan. We zijn dan ook bang dat we de deuren dit jaar dus wel kunnen vergeten. Balen. Op donderdag staat er al vroeg een vrachtwagen voor de deur.  Het

pechgeval bleek dus geen smoes te zijn en de deuren worden afgeleverd. Ook de glasmannen zijn inmiddels gearriveerd en even later komen de laatste ramen ook. Met de kraan van de glaswagen worden niet alleen de laatste ruiten naar boven gebracht, maar ook de behoorlijk zware balkondeuren. Als eerste worden de laatste ramen geplaatst, zoals die bij het trappenhuis. Om een balk voor de bevestiging van het glas te kunnen plaatsen heb ik van een paar balken en een lijmtang een steiger gemaakt en de glaszetters maken hier dankbaar gebruik van. Als laatste wordt het glas boven de toekomstige voordeur geplaatst. We hebben hier nog heel wat moeten timmeren om het raam te laten aansluiten op de voordeur, die smaller wordt als de opening. Hierna wordt begonnen met de montage van de balkondeuren. Zodra de eerste deur gemonteerd is, moeten wij weer hard aan de slag om het nog open stuk naast de deur op te vullen. Hier komt geen glas en we hebben ook geen deuren van de volledige breedte gekocht. om de
 mogelijkheid te houden om bijvoorbeeld een boekenkast tegen de wand te zetten, zonder dat dit tegen de deur komt. Ook bij de badkamer kunnen we hier dan zonder problemen iets voor de wastafels maken. Maar nu dus even de laatste gaten dichtmaken en dan is het huis voor het eerst glasdicht. Winddicht is helaas wat anders, want de etage heeft nog geen wanden langs de zijkanten en boven de ramen zitten nog overal grote kieren, die pas dicht zijn nadat we dit aan de buitenkant hebben afgetimmerd. De leverancier blijkt ook de buitenjaloezieën bij zich te hebben en aan het eind van de dag worden deze uitgeladen. Veel grote kartonnen dozen, die we (weliswaar met moeite) voorlopig maar dicht laten totdat ze gemonteerd gaan worden.


De 19e komt tegen de avond Jan Plokker langs om een paar dagen te helpen. Vrijdagmorgen pakken we als eerste de schoorsteen aan. De schoorsteen was al door het dak gevoerd, maar was iets te hoog gemonteerd en moet nog een aantal centimeters zakken. Met hulp van Jan moet dat wat makkelijker gaan en kunnen we de schoorsteen ook gelijk zo recht mogelijk hangen. Nadat de schoor-steen op hoogte is gebracht en goed vastzit, kunnen we de muurdoorvoer monteren. Vanwege het houten huis, moet dit een speciale, goed geïsoleerde en 
brandvrije doorvoer zijn. We hebben deze gelijk met de schoorsteen gekocht, maar hij kan nu eindelijk gemonteerd worden. Hij is in dikte verstelbaar dus we passen hem aan, aan wat we denken dat de dikte van de muren wordt. Nu dit is geplaatst kan aan de buitenkant ook het stuk bevestigd worden dat as en roet opvangt en waar de schoorsteenveger later de schoorsteen kan vegen. Geen rommel binnen dus. Als ook dit gemonteerd is, zijn we zo enthousiast dat we besluiten om ook de houtkachel naar boven te brengen. Het
huis is nu dicht genoeg, dus dat moet best kunnen. We lenen een zware steekwagen van de buurman en met enige moeite brengen we de kachel het grindpad op naar boven. Uiteraard past de pijp niet en blijkt  er ook nog iets niet helemaal goed aan de schoorsteen, maar met de slijptol en isolatie lossen we het op en kan de kachel voor het eerst op zijn nieuwe plek worden aangestoken. Houtresten genoeg. Helaas blijkt het houtvuur een onweerstaanbare aantrekkingskracht te hebben op koude handen en ligt het werk voor die dag gelijk
stil, maar het was al avond dus morgen weer verder. De volgende dag gaan we werken aan de buitenwanden van de etage, als ook deze dicht zijn resten slechts nog de kieren rond de ramen. Met z'n allen is het lekker werken en aan het eind van de dag zitten alle wanden er in. Visueel een flinke verandering, want nu kan je pas duidelijk zien waar de etage begint en ophoudt en ook het trapgat en de vide tekenen zich nu veel duidelijker af. Fijn dat ook deze klus geklaard is, we krijgen direct zin om ook de binnenwanden van de
etage te gaan timmeren. Maar het is beter en handiger om eerst het dak te isoleren.  De rollen liggen er al dus we kunnen zo aan de slag. Helaas moet Jan zondag al weer naar huis, dus het isoleren is aan ons.
Het snijden van de isolatie blijkt enorm mee te vallen en de isolatie blijft ook vanzelf tussen de balken hangen. De onderste rij gaat zonder problemen en ook de tweede rij gaat snel. Maar daarna wordt het moeilijker en zwaarder, bovendien zitten we, ondanks handschoenen, petjes en maskers vol met fijne prikkels van de
steenwol. We schieten al lekker op, maar of we het dit jaar nog afkrijgen is de vraag. In ieder geval is er dit jaar heel veel gebeurd en ondanks de vertraging bij de levering van het huis, is het nu zo goed als wind en waterdicht. We kijken dan ook met een voldaan gevoel terug op dit jaar, hebben nu wel even behoefte aan wat rust, maar gaan volgend jaar zonder meer weer met veel enthousiasme aan de slag. We zijn benieuwd wat er over een jaar af is, we verwachten dat het hele huis nog niet klaar is, maar dat we Kerst al boven kunnen vieren.